Ο ολοκληρωτισμός στον 20ο αιώνα
Ο ΣΚΑΪ 100,3 στο πλαίσιο των ραδιοφωνικών εκπομπών του «Γνωρίζοντας την ιστορία μας», παρουσιάζει το φαινόμενο του ολοκληρωτισμού στον 20ο αιώνα. Η συζήτηση καλύπτει σημαντικά θεωρητικά ζητήματα, όπως ο ορισμός, τα χαρακτηριστικά και οι προϋποθέσεις των ολοκληρωτικών καθεστώτων, οι διαφορές τους από τον απλό αυταρχισμό και η σχέση τους με τη σύγχρονη κοινωνία.
Στις εκπομπές, εξετάζονται τα φαινόμενα του φασισμού και του ναζισμού κατά τον Μεσοπόλεμο: ο τρόπος ανόδου των κομμάτων αυτών στην εξουσία, η λαϊκιστική τους φύση, ο τρόπος της επιβολής του ολοκληρωτισμού τους, η αντίληψή τους για το κράτος και για το άτομο και τέλος η πτώση τους. Κατόπιν, συζητείται το σοβιετικό καθεστώς στην ευρύτερη περίοδο από την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 ως την πτώση του το 1991. Αναλύονται η δομή του κράτους, η οικονομική του πολιτική, η σχέση με τους διαφωνούντες και οι μεγάλες εκκαθαρίσεις της δεκαετίας του 1930, το ιδιότυπο φαινόμενο της εξουσίας του Ιωσήφ Στάλιν, αλλά και η αποσταλινοποίηση μετά το 1956. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και η συμβολή της ΕΣΣΔ στη συμμαχική νίκη της εξασφάλισαν μεγάλη διεθνή ακτινοβολία, αλλά στη μεταπολεμική εποχή ήρθαν η οικονομική αποτυχία, η αδυναμία του καθεστώτος να προσαρμοστεί στα σύγχρονα οικονομικά δεδομένα, καθώς και η φάση της γραφειοκρατικής τελμάτωσης επί Λεονίτ Μπρέζνιεφ, που οδήγησε τελικά στην κατάρρευση του κράτους.
Το φαινόμενο της Κίνας έχει ιδιαίτερη σημασία επειδή το καθεστώς αυτό επιβιώνει, αλλά με σημαντικές μεταλλαγές, ως τις ημέρες μας, διεκδικώντας έναν πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς και στις οικονομικές εξελίξεις. Σχολιάζονται η άνοδος του κινεζικού καθεστώτος υπό τον Μάο Τσετούνγκ, οι μεγάλες του ακρότητες που κορυφώθηκαν με την Πολιτιστική Επανάσταση, αλλά και η μετεξέλιξή του μετά τον θάνατο του ιδρυτή του. Τίθεται το ερώτημα της πολιτικής ταυτότητας της σύγχρονης Κίνας: τι είναι το καθεστώς που σήμερα κυβερνά μια από τις μεγαλύτερες δυνάμεις στον κόσμο μας; Επίσης, γίνεται αναφορά στην σημαντική ακτινοβολία που είχε το κομμουνιστικό σύστημα στον Τρίτο Κόσμο.
Με τον Άρη Πορτοσάλτε συζητούν οι καθηγητές:
Θάνος Βερέμης, Θανάσης Διαμαντόπουλος, Νίκος Μαραντζίδης, Χαράλαμπος Παπασωτηρίου και Ευάνθης Χατζηβασιλείου
Επιστημονική επιμέλεια: Ευάνθης Χατζηβασιλείου